İki basamaktan oluşur;

• Duyarlılığın başlaması
• Ekzamanın ortaya çıkması

Temas edilen allerjen maddelere karşı gelişir. 3700’den fazla çevresel allerjen bulunur. İlk değinme sonrası duyarlanma süresi 5-25 gün, ikinci değinme sonrası klinik yanıt genellikle 24 saat içinde gelişir.

Bir kez oluştuğunda azalarak veya artarak ömür boyu kalır. Genetik yatkınlık söz konusu olabilir, özellikle nikel allerjisinde, ama çok etkili değildir. Tüm meslek hastalıklarının %7’sini oluşturur. Kadında daha sık ve şiddetlidir.Çocuklarda da az değildir, nikel, peru balsamı, lastik en sık nedenlerdir. Hasarlı ve kuru deri ekzamayı kolaylaştırır. Tanısında hikaye çok önemlidir, hkim allerjenler konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Meslek, hobiler, kozmetikler, giysiler, kişisel eşyalar, ev ortamı, kullanılan topikal ilaçlar sorgulanmalıdır. Yerleştiği bölge allerjen maddeye göre değişir. Belirgin yakınma kaşıntıdır, başlangıç döneminde kızarıklık, şişlik, sulantı, kabuklanma görülür.

Allerjen madde ile değinme bölgesinde başlar, yayılabilir. Hava yoluyla ulaşan allerjenler ile ortaya çıkabilir. Toz, bitkiler, kimyasallar, parfüm, böcek ilaçları en sık nedenlerdir. Anı deri yama testi (patch test) ile koyulur.

EN SIK RASTLANA ALERJENLER

• Nikel: Kadınlarda en sık, el ekzaması ile birlikte.
• Kobalt: Dental plak, protezlerde sık, nikel ile birlikte
• Kromat: Çimento, deri endüstrisinde kullanılır.
• Lastik: Daha çok lastik endüstrisinde kullanılan akselatörler ve antioksidanlara (PPD, thiuram, carbamate, mercapto) bağlı
• Reçineler:
  • Epoksi (genellikle mesleki, yapıştırıcı,
  • sertleştirici)
  • Akrilatlar (yapıştırıcı, takma tırnak, protez,
  • baskı işleri, işitme cihazları)
  • Formaldehid (yapıştırıcı, ayakkabı, mürekkep)
• Plastikler: Endüstriyel kökenli, gözlük çerçevesi, işitme cihazı
• Tekstil: Formaldehid, parfüm (deterjan-yumuşatıcıda), azo boyaları, PPD
• Ayakkabı: PPD, yapıştırıcı, mercaptotiobenzol, kromat, thiourea, boya, colophony
• İlaçlar: AB, lanolin, balsam, imidazol, topikal NSAİD, transdermal sistemler, topikal kortikosteroidler, sistemik reaksiyon görülebilir
• Kozmetikler: Parfüm, PPD, peru balsamı, colophony
• Bitkiler: Krizantem, lale, primula obconica, anemon, likenler,tütün
• Odun: Fenol, kinon, terpen, peru balsamı, cinnamaldehyde

Deri yama testi sırt üst bölümüne hasta gevşek pozisyondayken uygulanır. Eğer yapışkan bant çıkmış ise test tekrar edilmelidir. 48 saat sırtta bırakılır, açıldıktan 20 dk-1 saat sonra değerlendirilir. 2. ve 4. günde ve son kez 7.günde tekrar değerlendirilir. Allerjenden uzak durma tedavide ilk basamaktır. En önemlisi allerjenlerin kullanımında sınırlandırma konusunda yasal önlemlerin alınmasıdır.

Günümüzde korunma;

• Erken tanı
• Hekim tarafından danışmanlık
• Allerjenden uzak kalabilme eğitimi ile sağlanmaktadır.