Bebeklik ve çocukluk çağında en sık görülen deri hastalıklarından biri allerjik ekzema (atopik ekzema)dır. Atopi genetik olarak allerjik hastalıklara yatkınlık anlamına gelir. Ararştırıldığında ailede saman nezlesi, astım gibi allerjik hastalıkların varlığı saptanabilir.

Bebeklikte ekzema ile kendini gösteren atopi, önlem alınmaz ise erişkin yaşta solunumsal allerjiler, astım ve el ekzemalarına ilerleyebilir.

Hastalarda genetik olarak, deriye nem veren bir madde eksiktirve yaşam boyu deri kurudur. Kuruluk arttığında kaşıntı eklenir. Çocukların %15 - % 30’unda görülür.

Atopik ekzemanın tetikleyicileri arasında çeşitli allerjen maddeler, bakteriler, tahriş edici maddeler (deterjan vb), mevsimsel değişiklikler ve stres yer alır.

Yiyecek allerjenleri ağızdan veya temas yoluyla ekzemayı alevlendirebilir. Özellikle tavuk yumurtası, inek sütü, soya, fıstık sık karşılaşılan allerjenlerdir.

Hava yoluyla gelen ev tozu akarları, polenler de atopik ekzemayı şiddetlendirebilir. Bu allerjen maddelerin de deriden emilebildiğine dair kanıt vardır, bu durum deri testi ile de gösterilebilir (atopi patch test).

3 yaşından sonra gıda allerjilerinin çoğu kaybolur ve hava yoluyla gelen allerjenler öne çıkar.

Hastalarımızda Stafilokok adı verilen bakterilerin artışı da söz konusudur. Ekzema şiddetlenir ve antibiyotik kullanımının yararı olabilir.

Atopik bebek ve çocuklar yünlü giysiler, toz, kum, sabun, deterjan ve kozmetiklerden olumsuz etkilenirler. Giysilerin satın alındıktan sonra yılamadan giydirilmemesi gerekir. Pamuklu giysiler tercih edilmeli, ılık su ile sürtmeden banyo yapılmalıdır.

Deriyi nemlendirmek hem kaşıntıyı önlemede hem de allerjen ve tahiş edici maddelerin emilimini engelleme çok önemlidir. Deri banyodan sonra ilk 3-5 dk içinde
nemlendirilmelidir. Oda ısıs ıve nemi kontrol altında olmalıdır.

Bebek ve çocuklarda dışardan sürülen kremlerin kokusuz olması, fıstıl yağı gibi allerjen madde içermemesi atopik bebekte çok önemlidir. Ürün seçimine özen gösterilmelidir.

Kendisinde allerji bulunan annenin gebelikte diyet yapması bebekte allerji riskini azaltmaz. Ancak emzirme döneminde allerji yaptığı bilinen bazı gıdalardan uzak durmak koruyucu olabilir. Yiyecek allerjenleri anne sütüne geçerek, mukozal immun sistemi uyarıp allerjik bebekte reaksiyona yol açabilir. Emzirme döneminde süt, yumurta, balık gibi gıdaları almayan annenin bebeğinde allerjik ekzema riski düşüktür. Yine kalsiyum, demir ve magnezyum allerjik ekzema riskini azaltır.

Gebelikte sigara ve alkol kullanımı ise riski arttırır. Sezeryan ile doğan bebekte atopik hastalık daha sık görülmektedir. Anne sütü ile beslenme ise korunmada ilk adımdır. Ailelerin %90’ı çocuklarında yiyeceklerin allerjik ekzema nedeni olduğunu düşünürler oysa bu oran yaklaşık %30 civarındadır. Erişkinlerde ise çok daha düşüktür.

Obesite çocukta allerjik ekzema riskini arttırır, il5 yıl, özellikle 2 yıl çok önemlidir.

Gebelikte sağlıklı beslenme, sigara-alkol kullanılmaması, antiasitten sakınma, normal doğum ve emzirirken allerjen besinlerden uzak durma annenin alabileceği önlemlerdir. Bebek doğduktan sonra ise iyi bir deri bakımı, ürün seçimi ve tetikleyicilerden korunma konusunda mutlaka bir dermatoloğa danışılmalıdır.

YENİDOĞAN DERİ BAKIMI

Yeni doğanın derisi hassastır. Kimyasallar, parfümler, giysi boyaları, deterjanlar tahrişe, kızarıklığa ve kaşıntıya neden olabilir. Yeni doğan bebeğin derisi vernix denilen koruyucu bir tabaka ile kaplıdır, bu tabaka bir hafta içinde soyularak kaybolur. Temizlemek için zorlamak doğru değildir. Mümkün olduğu kadar az ürün kullanılmalıdır. İlk 6 satte banyo önerilmemektedir. Giysiler, battaniye, çarşaflar kullanılmadan önce mutlaka yıkanmalıdır. İki kez durulama yapmak yararlı olabilir.

Çok sık banyo derideki koruyucu nem ve yağ tabakasını zedeleyerek tahriş edici ve allerjen maddelerin emilimini kolaylaştırabilir. İlk aylarda haftada 1 kez yumuşak sünger ile yıkamak yeterlidir. Arada kirlenen bölgeler ılık su ve pH'ı uygun sabunla silinebilir.

BEBEK BEZİ DERMATİTİ

En sık 9-12. aylar arasında görülür. Sürtünme, nem, idrar ve gaitadaki amonyak ve enzimler neden olurlar. Anne sütü ile beslenenlerde daha az ortaya çıkar. Mikroorganizmalar (Kandida ve bakteri), Atopik dermatitte Staf.aureus kolonizasyonu, Antibiyotikler (geniş spektrumlu AB uzun süre kullanım), diyare, üriner sistem gelişim anomalileri katkıda bulunur. Özellikle bezin temas ettiği alanda parlak kırmızı görünüm tanı koydurucudur. Kıvrım alanları korunmuştur.

Sık bez değiştirmek, su ve deriye uygun ve parfümsüz bir temizleyici ile sürtmeden silmek, bezi tekrar bağlamadan derinin kuruduğundan emin olmak, pudra kullanmamak, koruyucu bir nemlendirici ajanı ince tabaka şeklinde uygulamak yeterlidir.