Sedef haslağı ailesel yatkınlık zemininde çevresel tetikleyici faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan bir deri hastalığıdır.

En sık 50 - 60 yaşlarında görülmekle birlite her yaşta ortaya çıkabilir.

En tipik belitileri, özellikle diz-dirsek gibi darbe gören yerlerde olmak üzere, keskin sınırlı, canlı kırmızı renkli ve üzerlerinde hastalığa adını veren sedef rengi kabukalrın bulunduğu yamalardır.

Hastalığın sevdiği bölgeler saçlı deri, tırnaklar, genital bölgedir. Tedavi edilmezse zamanla kalınlaşıp özellikler eller ve ayaklarda hareketi zorlaştırır. Tırnak tutlumu da şiddetli sedef hastalığı belirtisidir. Kelliğe yol açmaz ama hastalık şiddetli ise saç dökülmesini arttırabilir.

Sedef hastalığınım günümüzde sadece deriyi etkilemediği, özellikle erken yaşta başladığında eklemleri, kalp-damar sistemini tuttuğu, şeker hasatlığı ve obesiteye yol açtığı bilinmektedir. Dolayısıyla hastaların izlemi ve tedavisi sırasında eşlik edebilecek hastalıların saptanması ve tedavisi de önemlidir.

Sedef hastalığı sadec tırnağı tutabilir. En sık bulgusu, toplu iğne başı büyüklüğünde çukurcuklar, tırnağn kalınlaşma, boşalması, sarı renk değişikliğidir. Bazen tırnak çevresinde de şişlik ve kızarıklık gelişebilir. Şiddetli tırnak tutulumunun eklem tutuluşu (psoriatik artrit) için gösterge olabileceği yönünde kanıtlar vardır.

Sedef hastalığı ömür boyu süren bir hastalıktır. Önlemlerle ve uygun tedavi ile kontrol altında tutulabilir.

Sizin ve yakınlarınızın hastalıkla başa çıkabilmesi, yaşam kalitenizin olumsuz etkilenmemsi için hastalığı tanımak nasıl yaşamanız gerektiğini bilmek çok önemlidir.

Sedef hastalığının tüm dünyada 125 milyon kişiyi etkilediği tahmin edilmektedir. Görülme sıklığı %2-3 dolayındadır. Olguların 1/3 ünün birinci derece akrabalarında psoriasis mevcuttur. Tek ebeveynde psoriasis varsa çocukta görülme riski %14, çift ebeveynde varsa %41'dir.

Enfeksiyonlar, beslenme (obezite, alkol, gluten, sigara)‏, ilaçlar (lithium, NSAİ, klorokin, interferon)‏, stres, darbe, güneş ışınları tetikleyiciler ararsındadır.

Çocuklarda nadiridir. Anvak %10’nunda 10 yaş öncesi, %2’sinde 2 yaş öncesi ortaya çıkar. Daha ince ve daha hafif kabuklu, daha kaşıntılıdır. Yüze,saçlı deriye ve kıvrım bölgelerine yerleşir . Bez bölgesi ve koltukaltını tutabilir.

Sedef hastalığının ek bazı sağlık sorunları ile seyretmesi nedeniyle özllikle 20 yaşın altında başlayanlarda çok iyi izlem ve yaşam tarzı açısından eğitim gereklidir.

Sigaranın bırakılması, alkol tüketiminin azaltılması, düzenli egzersiz şarttır.

Sedef hastalığı kesinlikle bulaşıcı değildir. Hastanın kendisinde bir bölgeden diğerine veya başkasına temas ile, ortak eşya kullanarak bulaşmaz.

Sedef hastalığı kişide sosyal ve psikolojik sorunlara neden olabilir. İş kaybı, sosyal izolasyon yaşanabilir.

Bu nedenle hastalığı tanımak, teteikleyicilerden korunmak çok önemlidir. Erken tanı daha lezyonlar azken hastalığı kontrol altına almayı kolaylaştıracaktır. Eğer yamalar derinin %10'undan fazlasını tutumuşsa mutlaka fototerapi veya sistemik tedavi gerekir. Sadece kremlerle yetinmek hem hastalık kontrolünde zorluk yaratır hem de eşlik edebilecek hastalıkları önleyemez.

Bugüne kadar psoriazisin nedene yönelik bir tedavisi bulunamamıştır anack çok önemli gelişmeler olmuş, tedavi beklentimiz %50'den %90'lara çıkmıştır. Tedavi ile deri belirtileri iz bırakmadan tamamiyle kaybolur. Nadiren eklemleri tutabilir, %30 oranında eklemlerde şişlik ve ağrı ortaya çıkar. Psoriatik artritin etkin tedavisi gerekir, çünkü eklemlerde hasara ve kronik ağrıya neden olur.

SEDEF HASTALIĞININ BAŞLICA BELİRTİLERİ

• Eklemde ısı artışı, kızarıklık ve şişme ile birlikte eklem ağrısı
• Sırt ağrısı ile birlikte olan ve bir saat ya da daha uzun süren sabah sertliği
• Eklemlerin hareketlerinde kısıtlılıktır.

Uygun tedaviyle hemen hemen semptomsuz bir durum olan iyilik dönemleri yaşanabilir. Hastalık kendiliğinden geçmez ve etkin tedavi uygulanmadığında, hayatınız üzerindeki olumsuz etkileri devam edebilir.

Tıbbi tedavi yanısıra kronik hastalıklarda yaşam boyu sağlıklı bir diyetle beslenmek önemlidir. Bunun dışında hastalığın doğrudan bağlantılı olduğu bir besin özel bir diyet yoktur. Gereksiz besin yasaklarından uzak durulmalıdır. Bilimsel kanıttan uzak hiçbir yöntem hastalığı tedavide kullanılmamalıdır. Bu yöntemler bazı zamanlarda tam aksine durumu kötüleştirebilmektedir. İdeal vücut ağırlığı korunmaya çalışılmalıdır.

Tedavide çok hızlı ve ümit verici gelişmeler olmakta, hastalıksız dönemleri sağlamak mümkün olamaktadır. Lütfen tedavi ile ilgili tüm bilgileri dermatoloğunuza danışamadan uygulamayınız ve tedavi seçenekleri konusunda bilgi alınız. Hastalığı kontrol etmek ancak hekiminizle iyi bir iletişim kurmak ile mümkündür.