Güneş Işınları

• 200 - 400 nm boyundaki ışınlardır
• Yeryüzüne ulaşma oranları % 0.3 - % 6.8
• % 75’i saat 10:00-15:00 arasında
• En yoğun 11:00 – 13:00

GÜNEŞİN DERİMİZE ETKİLERİ

 

D VİTAMİNİ SENTEZİ

• UVB etkisi ile oluşur
• Deri kanserinden korumaya yardımcı
• Aşırı maruziyet sorun !!!!!
• Deride melanin oluşumunu artırır
• Psikoloji üzerine olumlu etkisi vardır

ULTRAVİYOLE IŞINLARI

• UVC = 200 – 290 nm
• UVB = 290 – 320 nm
• UVA = 320 - 400 nm

UVC

• Yeryüzüne ulaşmaz
• Karsinojeniktir
• 15-20 yıldır ozon tabakası incelmesi önemli
• Mikrop öldürür
• Sterilizasyonda kullanılır
• Kızarıklık oluşturur
• Lekeye neden olmaz

UVB

• Melanin pigmentini arttırır
• Koyulaşma oluşturur
• Güneş yanığından sorumludur
• Yeryüzüne ulaşan ışınların % 0.3 – 0.5’i
• DNA hasarına yol açar
• UVB'nin etkisi UVA'dan 600 - 1000 kez daha fazladır.
• Biyolojik olarak en aktif ve potansiyel olarak zararlı ışın türüdür
• Kansere neden olur
• Fotoyaşlanmada rol oynar
• Bağışıklık sistemini baskılar

UVA

• Enerji yönünden fakirdir
• UVB’den daha az zararlı
• Derin etkili
• Yeryüzüne UVB’den
• 10-20 kat fazla ulaşır
• Birikici etkisi önemlidir

GÜNEŞİN ÇOK YÖNLÜ ETKİLERİ

UV’nin deriye kısa ve uzun dönem etkileri

• Güneş yanığı
• Bronzlaşma
• Bağışıklık sistemi baskılanması
• Yaşlanma
• Kanser oluşumu
• DNA hasarı

Güneş yanığı

• Aşırı UVB’ye maruziyet sonucu oluşan yangısal reaksiyon
• Yangı
• Hücrede DNA hasar

Bronzlaşma

• Daha az yoğun veya kısa süre maruziyet sonucu deri koyulaşması
• Renk koyulaşmasının amacı hücre DNA’sını bir şemsiye gibi korumak

Ani renk koyulaşması

• UVA’nın etkisi ile ortaya çıkar
• Güneşe çıktıktan 1 dk- 1 saat arasında deri koyulaşır

Kalıcı pigmentasyon

• UVB ışınları ile oluşur
• Güneşe çıktıktan 72 saat sonra belirir
• UV dozu yüksek olmalıdır

Güneşin bilinmeyen yüzü

• Bebek cildi, doğumsal lekelerhariç, lekesizdir
• Tüm lekeler güneşe maruz kalma sonucu yıllar içinde oluşur
• Lekesiz görünen bir cilt Wood ışığı altında incelendiğinde güneşe bağlı lekeler görülür

Deri kalınlaşması

• Çoğunlukla UVB etkisi ile Derinin üst tabakalarının normalin 2-4 katı kalınlaşması söz konusudur
• Güneş ışınlarına karşı koruma sağlar

Fotohasarlı deri

• İnce ve kaba kırışıklıklar
• Renk koyulaşması, damarlanma
• Deride kabalaşma
• Deride incelme
• Bağışıklığın baskılanması
• Deri kanserleri
• Melanom !!!!
• Deri hücrelerin de ölüm -anormal bağışıklık yanıtı -yangı
• Hücrede kanser oluşumuna yol açan mutasyon

DERİ KANSERİ

Deri kanserleri görülme sıklığı artmaktadır

• İncelmiş ozon tabakası
• Sıcak bölgelerde tatil alışkanlığı
• Güneşlenme alışkanlığı
• Açık hava sporları

İngiltere’de yılda 40.000, ABD’de ise 51.000 deri kanseri !!!

• UV ışınları düşük dozlarda bile kanser nedeni olabilir
• Deri tipi, kanser riskinde önemli rol oynar

MELANOM GÖRÜLME SIKLIĞI

25-34 yaş arasında:

• Erkeklerde en sık görülen 4. kanser
• Kadınlarda ise en sık görülen 2. kanser
• Her yıl 100.000’in üstünde melanom tanısı
• Her saatte bir kişi melanomdan hayatını kaybetmektedir
• Deri kanserlerinin %90’ı
• Melanomların %60’ı UV ışınlarına bağlıdır

GÜNEŞTEN KORUNMA

 

YAP! YAPMA!!!

• Deride hafif kızarıklık varsa dikkat
• Gölgede kalınmalı
• Tatillerde güneşten bilinçli yararlanılmalı
• Güneşten korunma konusunda bilgilenilmeli
• Yanık ten deri kanserinden korumaz, unutulmamalı !!!!!!
• Mümkün olduğu kadar deri örtülmeli
• Şapka giyilmeli
• Dışarıda kalma saatlerine özen gösterilmeli
• Güneşten koruyucular konusunda hekimden bilgi alınmalı